Obesitas bij ratten

17februari2010
Auteur: Tara van Beelen, bron foto: bbc.co.uk
Regelmatig worden op rattenshows en -keuringen te ratten gezien, die kampen met overgewicht. Obesitas bij ratten dient als een serieus probleem gezien te worden, maar wanneer spreek je bij ratten nu van obesitas?
Niet alleen bij mensen is obesitas een nationale epidemie aan het worden, ook bij huisdieren komt het steeds vaker voor. Daarnaast wordt er ook een relatie tussen overgewicht bij mensen en overgewicht bij hun huisdieren gezien. Hoe dikker de eigenaar, hoe dikker het huisdier. Obesitas is dus niet alleen een welvaartsziekte bij mensen, maar ook bij hun huisdieren. Dit brengt een aantal gezondheidsproblemen met zich mee, zoals onder andere gewrichtsproblemen en diabetes.

Obesitas bij ratten is lastig te bepalen en informatie hierover is ook niet terug te vinden in diverse onderzoeken. Om obesitas vast te stellen moet je allereerst weten wat het normale gewicht van een rat is. Het normale gewicht van een vrouwtje ligt tussen de 250 en 400 gram. Het normale gewicht van een mannetje ligt tussen 300 en 600 gram. Dat er een redelijk groot verschil in het minimum- en maximumgewicht gevonden wordt heeft te maken met de variatie in de bouw en de lengte van de rat. Het gewicht zegt echter niet alles. Voor een vrouwtjesrat, die klein van stuk is, is 400 gram toch echt te zwaar.

Bij veel diersoorten kun je door te voelen bepalen of er sprake is van overgewicht. Ook dit gaat bij ratten niet echt op. Over het algemeen zijn ook bij overgewicht de wervels en de ribben goed te voelen. Een derde hulpmiddel voor het bepalen van overgewicht is gewoon kijken. De meeste vetophopingen zijn namelijk te vinden rond de buik, de heupen en de kont. Deze zijn niet alleen te voelen, maar ook zeker te zien.

Gevolgen van obesitas bij ratten:
  • Verhoogd risico op tumoren.

  • Negatieve invloed op het lerend vermogen van ratten.

  • Het verkort de levensduur.

  • Vruchtbaarheidsproblemen.

  • Voetzoolproblemen.

  • Verder blijkt dat de bekende achterhandsverlamming, die vaak gezien wordt als ouderdomsverschijnsel, voornamelijk voorkomt bij ratten, die overgewicht hebben. Het is echter niet duidelijk wat de precieze relatie tussen de verlamming en obesitas is.

    Maatregelen, die een ratteneigenaar kan nemen om het risico op obesitas te verminderen, zijn:
  • Beperkt voeren. Dit is lastig aangezien er sprake is van groepshuisvesting. In laboratoria wordt gewerkt aan een voersysteem, zoals deze ook toegepast worden in de veehouderij. Een dergelijk systeem is gebaseerd op de herkenning van individuen.

  • Maaltijdverstrekking. Dit houdt in dat de dieren slechts gedurende één of meerdere vastgestelde perioden van de dag zoveel voer tot zich kunnen nemen als ze willen.

  • Voldoende beweging.

  • Voedingsgerelateerde omgevingsverrijking.


  • Dit artikel over obesitas bij ratten is een ingekorte versie. Het volledige artikel (inclusief literatuurlijst) zal verschijnen in een nieuwsbrief van de IRF.