Slimme orang oetan verbaast primatologen

14augustus2007
Bron: nrc.nl
In de dierentuin van Leipzig werd met vijf orang oetans een onderzoek gedaan door primatologen van het Leipziger Max Planck Instituut voor evolutionaire antropologie. De resultaten van dit onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Biology Letters.
De primatologen gaven de orang oetans een plexiglas buis met een laagje water waarin een pinda dreef. De orang oetans konden zo niet bij de pinda, maar ze wilden de pinda wel graag hebben. Alle vijf orangs bedachten vrij snel dat ze de cilinder vol water konden spugen, waardoor de pinda vanzelf omhoog zou komen drijven en dus binnen hun bereik zou komen.
De primatologen tonen zich onder de indruk: het lijkt erop dat de orang oetans op een vrij abstracte manier hebben nagedacht. Eerst probeerden de mensapen de pinda te pakken te krijgen door slaan, schudden of bijten. Gemiddeld hadden ze 9 minuten nodig om op het idee van het water spugen te komen. In de volgende testen kenden ze het trucje en pasten ze het onmiddellijk toe. De onderzoekers achten het onwaarschijnlijk dat de dieren een vergelijkbare truc al eens hebben gezien.
De watermachine waaruit ze het water haalden om in de cilinder te spugen was niet zichtbaar was vanaf de plek waar de cilinder stond. Normaal drinken de apen uit deze machine. Als de proef werd uitgevoerd met een geheel lege cilinder, dan kwamen de apen met dezelfde oplossing – dus zonder dat aanwezig water hen op het idee bracht.
Alleen de prestaties van sommige kraaiachtigen lijken vergelijkbaar met dit watertrucje. Om voedsel uit een buisje te vissen gebruikte een wipsnavelkraai wel eens handige haken van buigzaam ijzerdraad, een materiaal dat het dier tot dan toe onbekend was. Maar de primatologen plaatsen de oplossing van de orang oetans op een abstracter niveau. Ze merken wel op dat een literaire kraai wel een vergelijkbaar kunstje heeft uitgehaald, in een fabel van Aesopus. Stervend van de dorst zag de kraai een hoge beker met water. Hij kon er niet bij. Toen gooide hij net zo lang stenen in de beker tot het water hoog genoeg stond om te drinken.