Winterslaap van schildpadden

14oktober2005
EZNC
Schildpadden die in het wild een winterslaap houden kunnen dat ook in gevangenschap doen. Voor landschildpadden is de winterslaap de gevaarlijkste periode van het jaar. Het merendeel van de sterfgevallen onder de schildpadden doet zich tijdens en vlak na de winterslaap voor.
Meestal is een matige conditie, zwakke gezondheid of de verkeerde voeding de oorzaak van de sterfte.

Over het algemeen duurt een winterslaap van november tot februari. De lengte van de winterslaap varieert per soort. De winterslaap is van invloed op de voortplanting. Schildpadden die niet in winterslaap gaan, beginnen eerder met het leggen van eieren. Het verschil kan meer dan een maand bedragen en gaat door tot in de derde leg. Dat komt omdat de ingebouwde klok van een schildpad gewoon doorloopt.
Schildpadden die al een aantal jaar niet in winterslaap zijn geweest, eten extra veel in oktober en november. Door een aanhoudende hoge temperatuur blijven de dieren wakker en actief.

Voordat de schildpadden in winterslaap gaan, is het nuttig de dieren enige malen in lauw water te laten baden. Dit moet gebeuren nadat de schildpadden zijn gestopt met eten door de afname van de temperatuur. Het baden kan ongeveer een half uur per keer, vanaf drie weken voordat de dieren in winterslaap gaan. Door te baden kunnen de schildpadden vocht opnemen en het darmkanaal legen. Dit werkt preventief tegen het bederven van voedselresten in de darmen tijdens de winterslaap.

Landschildpadden kunnen de winter uitstekend doorkomen in een kist of een geïsoleerde doos. Een vorstvrije, rustige plaats is noodzakelijk. Als vulling voor de doos kunnen bladeren, kunststof isolatiechips, hooi of een combinatie daarvan worden gebruikt.
Het is verstandig om wekelijks even bij de schildpad te kijken. Op die manier is het mogelijk tijdig in te grijpen. Als er dan toch wat aan de hand is, kan men tijdig ingrijpen. Tijdens zachte winters kan de temperatuur zo hoog oplopen, dat de dieren ontwaken. Controleer daarom regelmatig of de dieren niet bovenop het isolatiemateriaal zijn gekropen. Ze lopen dan het risico om bij een volgende vorstperiode alsnog te bevriezen.

Na de winterslaap is het noodzakelijk de dieren weer heel langzaam op temperatuur te brengen. Een overgang van 5°C naar ongeveer 30°C moet minimaal 14 dagen duren. De beste temperatuur tijdens de winterslaap ligt tussen 2°C en 7°C. Bij hogere temperaturen zal het dier weer actief worden. Onder de 15°C gaat de schildpad niet eten omdat hij niet voldoende geactiveerd wordt. Pas bij hogere temperaturen komt de spijsvertering op gang. Tropische schildpadden gaan vanzelfsprekend niet in winterslaap.
Meer over de verzorging van schildpadden